نقش پیش‏بینی کننده ذهن‌آگاهی و کارکرد خانواده در شکست تحصیلی دانش‏ آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد مشاوره خانواده،دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران.

چکیده

مقدمه‌و هدف: مشکلات تحصیلی و عدم موفقیت در تحصیل با پیامدهای متعددی همراه است و می‏تواند دانش‏آموزان را در زمینه فرایندهای آموزشی و شغلی با دشواری مواجه سازد. لذا این پژوهش با هدف پیش‏بینی شکست تحصیلی براساس ذهن‏آگاهی و کارکرد خانواده در دانش‏آموزان انجام شد.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش توصیفی-مقطعی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‏آموزان پسر مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه اول شهرستان سرپل‏ذهاب در سال 1402 بود که با روش نمونه‏گیری در دسترس و با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه پلنت (n=50+8m) تعداد 200 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده‏ها از پرسشنامه شکست تحصیلی (کانروی و همکاران، 2002)، ذهن‏آگاهی (بائر و همکاران، 2006) و کارکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، 1982) استفاده شد. تحلیل داده‏ها با روش‏های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با نرم‏افزار spss انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد بین ذهن‏آگاهی و هر یک از مؤلفه‏های آن شامل مشاهده‏گری، توصیف بدون برچسب، عملکرد همراه با آگاهی، پذیرش بدون قضاوت و عدم واکنش با شکست تحصیلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد (05/0P<). همچنین این رابطه بین کارکرد خانواده و هر یک از مؤلفه‏های آن شامل حل مسأله، ارتباط، نقش‏ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی با شکست تحصیلی در دانش‏آموزان منفی و معنادار بود (05/0P<).
نتیجه گیری: با توجه به پیامدهای منفی و گستردۀ شکست تحصیلی و نقش مهم فرایندهای روانشناختی و نهاد خانواده در ابعاد مختلف زندگی دانش‏آموزان به ویژه زندگی تحصیلی آنان، لازم است مسئولان بهداشت روان و روانشناسان تربیتی به این مسئله توجه ویژه‏ای داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات